(nie puszczać)

• hold on

* * *

1) (linę, czyjąś rękę) to let go of; (więźnia, zakładnika) to let go; (sok itp.) to ooze; (wodę, strumień) to let out; (BOT: listki, pączki) to send out; (płytę, kasetę, piosenkę) to play

2) (pot) ( maszynę) to run

1) (o zamku itp.) to give way; ( o plamie) to come off

2) (pot) (o bluzce itp.) to bleed

* * *

1. (= nie trzymać) let go ( coś of sth); puszczać wodze fantazji allow full play to fantasy; mróz puszcza the frost is letting up, it's beginning to thaw; lód puszcza the ice is breaking; puszczać w dzierżawę rent l. let out.

2. (= pozwalać na ruch) let (sb/sth go), let off, let out; puszczać gaz turn the gas on; puszczać komuś krew bleed sb; puszczać konia biegiem/galopem/kłusem course/gallop/trota horse; puścić konia luzem give a horse its head; puszczać latawiec fly a kite; puszczać wodę turn the water on; ( do wanny) run one's bath; nie puszczać kogoś na imprezę/do kina not let sb go to a party/the movie theater; puszczać w obieg circulate, put into circulation; (obligacje, banknoty) issue; ( papiery wartościowe) launch; ( fałszywe pieniądze) utter; puszczać w ruch pięści let one's fists fly, let loose a barrage of punches; puścić coś mimo uszu let sth pass; nie puszczać pary z ust keep one's mouth shut, not breathe a word, keep mum; puszczać coś komuś płazem let sb get away with sth, let sth ride; puszczać coś w niepamięć commit sth to oblivion, forgive and forget sth, bury sth, put sth behind o.s.; puścić coś z dymem put sth to the torch, make a bonfire of sth, burn sth down; puszczać oko do kogoś ogle at sb, wink at sb; puszczać kaczki ( zabawa) play ducks and drakes.

3. (= uruchomić) run (a machine, etc.); (piosenkę, płytę) play (a song, record); puścić coś w ruch set sth in motion, set sth going.

4. (= pozwalać odejść) let go; puszczać kogoś wolno set l. let sb free; puszczać kogoś na wolność release sb (from prison, etc.); puścić l. zwolnić kogoś za kaucją zwł. prawn. release sb on bail; puszczać kogoś przodem let sb go first; puścić kogoś z torbami eat sb out of house and home, take sb to the cleaner's; puścić kogoś kantem pot. sell sb down the river.

5. (= wydalać z siebie) (np. sok) give off, ooze; ( pędy) sprout, put forth, burgeon; (o praniu – kolory) bleed; drzewa puszczają sok trees are giving off l. oozing juice; puścić farbę pot. (= wygadać (się)) let the cat out of the bag, spill the beans; (= zdradzić (się)) let on; puścić farbę myśl. bleed; puszczać wiatry pot. break wind; puścić pawia pot. toss l. spill one's cookie, produce a liquid laugh, shout at the floor l. at the carpet l. one's shoes, air one's belly.

6. (= wytyczać przebieg) build ( sth somewhere); puścić linię tramwajową tunelem lay streetcar tracks in a tunnel.

7. (= ustępować pod naporem) give way; ( o nerwach) crack; drzwi puściły the door gave way; oczko mi puściło ( w pończosze) my stocking ran; ( w rajstopie) my tights ran.

8. (o brudzie, plamie) come off.

9. pot. ( trwonić) squander ( money); puszczać pieniądze na dziwki squander money on whoring.

1. start (moving, running, etc.), set off l. out; puszczać się biegiem break into run.

2. pot. sleep around, fuck around, put out, put o.s. about.

puszczać (-am) < puścić> (puszczę) loslassen; (pozwalać iść) gehen lassen; RADIO fam. senden; wodę laufen lassen; kasetę spielen; latawca steigen lassen; v/i mróz nachlassen; drzwi, zamek nachgeben; plama weggehen; w praniu färben;

puszczać rękę die Hand loslassen;

puść go! lass ihn gehen!;

puszczać pączki BOT (aus)treiben, ausschlagen;

puszczać korzenie BOT Wurzeln schlagen;

puszczać kaczki Springsteine werfen;

puszczać statki Papierschiffe schwimmen lassen;

puszczać w obieg in Umlauf bringen;

puszczać mimo uszu (A) überhören (A);

puszczać oczko do k-o jemandem zuzwinkern;

puszczać wodze fantazji der Phantasie freien Lauf lassen;

puszczać z torbami k-o jemanden ruinieren;

puszczać plotki Gerüchte verbreiten, Gerüchte in Umlauf setzen;

puszczać pawia fam. reihern;

oczko ci puściło du hast eine Laufmasche;

nie puszczać pary z ust fig den Mund halten;

puszczać się (G) loslassen (A); fam. kobieta fremdgehen;

puszczać się biegiem losstürmen, losrennen;

puszczać się na szerokie wody fig ins kalte Wasser springen

puszczać [puʃʧ̑aʨ̑] < perf puścić>

I. vt

1) ( przestawać trzymać) linę, czyjąś rękę loslassen, losmachen

2) ( powodować płynięcie) wodę, strumień laufen lassen, einlassen

3) (pot: pozwalać iść) gehen lassen

\puszczać dzieci bez opieki die Kinder ohne Aufsicht lassen

\puszczać kogoś przodem jdn vorlassen, jdm Vortritt lassen

4) ( uwalniać) zakładnika freilassen, loslassen

5) ( wypuszczać) listki, pączki [aus]treiben

\puszczać latawca den Drachen steigen lassen

6) ( wydzielać) sok saften, Saft lassen

7) (pot: uruchamiać) kasetę, płytę abspielen; maszynę in Gang setzen

8) (pot: emitować) piosenkę, serial senden

9) (pot: rozgłaszać) plotki in Umlauf setzen [ lub bringen]

10) ( przeprowadzać) linię kolejową, tunel bauen

11) \puszczać coś z dymem etw in Rauch aufgehen lassen

\puszczać farbę Farbe bekennen

\puszczać coś w niepamięć etw in Vergessenheit bringen

nie \puszczać pary z ust den Mund halten

puścić coś w ruch etw in Gang bringen [ lub setzen]

\puszczać coś mimo uszu etw unbeachtet lassen

II. vi ( pot)

1) ( ustępować pod naciskiem) drzwi: sich +akk öffnen lassen

2) ( rozrywać się) szew, zamek: platzen

oczko [w pończosze] puszcza eine Masche [im Strumpf] ist gelaufen

3) ( dawać się usunąć) plama: sich +akk entfernen lassen

4) ( tracić barwę) bluzka: abfärben

III. vr

1) ( przestawać się trzymać)

\puszczać się czegoś etw loslassen

2) (pot: poruszać się szybko)

\puszczać się pędem fortgehen, losrennen

3) (pot: prowadzić rozwiązłe życie) fremdgehen ( fam), Seitensprünge machen

1. vt

1) [linę, rękę] to let go of

2) [więźnia] to let go

2. vi

1) [CD, piosenkę] to play

2) [plama] to come off

3) pot [o bluzce] to bleed

3. puszczać się vr

1) (= nie trzymać) to let go

2) pot (= mieć dużo partnerów/partnerek) to sleep around

* * *

mouth, lips; oddychanie usta-usta mouth-to-mouth resuscitation; z ust do ust from mouth to mouth; być na ustach wszystkich be on everyone's tongue l. lips; nabrać wody w usta shut up like a clam; nie brać czegoś do ust not touch sth; nie mieć co do ust włożyć have an empty cupboard; nic nie miał w ustach od dwóch dni he hasn't tasted food for two days, he hasn't eaten for two days; nie mieć do kogo ust otworzyć have nobody to talk to; odejmować komuś chleb od ust take the bread out of sb's mouth; odejmować sobie od ust crimp and save; z ust mi to wyjąłeś you took the words (right) out of my mouth; zamknąć komuś usta stop l. button l. shut sb's mouth; nie puszczać pary z ust (o czymś) breath not a word (of sth), keep mum (of sth); nie schodzić ludziom z ust be on everyone's tongue l. lips; spijać słowa z czyichś ust hang on sb's lips; usta jej się nie zamykają she talks her head off; mówić z pełnymi ustami talk with one's mouth full; pocałować kogoś w usta kiss sb on the mouth l. lips; zaschło mi w ustach my mouth is dry; rozpływać się w ustach melt in one's mouth; z rozdziawionymi ustami (open-)mouthed, agape; wykrzywiać usta grimace, curl one's lips; pomadka do ust lipstick; błyszczyk do ust lip gloss; płyn do płukania ust mouthwash.

pair; ( dwoje ludzi) nom pl; -ry pair, couple; FIZ vapour (BRIT), vapor (US), ( para wodna) steam

* * *

1. (= skroplony gaz) steam, vapor; zamieniać się w parę evaporate; para nasycona fiz. saturated vapor; para nienasycona fiz. superheated vapor; gotować na parze steam; żelazko na parę steam iron; być pod parą (o statku, parowozie) be under steam; pełną parą at full speed l. steam; pracować pełną l. całą parą work at full speed; praca idzie pełną parą the work is in full swing; mieć parę (= dużo sił) have power.

2. (= tchnienie) breath; nie puścić pary z ust l. gęby not breathe a word; ani pary z ust l. gęby! don't breathe a word!

1. (= dwa przedmioty) pair, couple; nie do pary odd; para spodni/rękawiczek/skrzydeł pair of trousers/gloves/wings; łączyć się w pary zool. mate; inwestycje idą w parze ze zwiększonymi przychodami investments go hand in hand with increased revenues; nieszczęścia zawsze chodzą parami misfortunes never come alone, it never rains but it pours; to inna para kaloszy żart. that's a horse of a different color.

2. (= dwie osoby) couple; iść parami go in pairs l. twos; młoda para bride and groom; dobrać się w pary pair up.

trzymać [tʃɨmaʨ̑]

I. vt

1) ( nie wypuszczać)

\trzymać kogoś za coś jdn an etw +dat halten

\trzymać kogoś w objęciach [ lub uścisku] jdn in den Armen [ lub im Arm] halten

2) ( zmuszać do pozostania) aufhalten

3) ( przechowywać)

\trzymać kawę w puszce den Kaffee in einer Dose aufbewahren

4) ( trwać w pozycji)

\trzymać ręce na kolanach Hände auf den Knien halten

5) ( zachowywać w jakimś stanie)

jakaś myśl trzyma kogoś przy życiu ein Gedanke hält jdn am Leben

6) ( przen nadzorować)

\trzymać straż [ lub wartę] Wache halten

7) \trzymać kogoś w garści jdn in der Hand haben

\trzymać kogoś pod kluczem [ lub strażą] jdn unter Verschluss halten

\trzymać kurs den Kurs halten

ten film trzymał mnie w napięciu der Film war sehr spannend

\trzymać kogoś w niepewności jdn in Unsicherheit lassen, jdn auf die Folter spannen ( fam)

\trzymać kogoś w ryzach [ lub karbach] jdn kurz halten ( fam), jdn unter der Fuchtel [ lub in Schranken] halten

trzymam cię za słowo ich nehme dich beim Wort

\trzymać czyjąś stronę zu jdm halten

\trzymać coś w tajemnicy [ lub sekrecie] etw geheim halten, etw verheimlichen ( pej)

\trzymać kogoś przy sobie jdn bei sich +dat halten

\trzymać kogoś z dala od siebie sich +dat jdn vom Leibe halten ( fam)

II. vi

1) (pot: sympatyzować)

\trzymać z kimś/czymś zu jdm/etw halten

2) ( przen nie ustępować) nicht nachlassen

trzyma mróz der Frost lässt nicht nach

III. vr

1) ( nie puszczać)

\trzymać się czegoś sich +akk an etw +dat festhalten

2) ( pozostawać w określonej pozycji)

\trzymać się prosto sich +akk gerade halten

3) ( zachowywać się w określony sposób)

\trzymać się swoich zasad an seinen Prinzipien festhalten

\trzymać się dzielnie sich +akk tapfer halten, sich +akk wacker schlagen ( fam)

4) (pot: pozostawać w dobrej kondycji)

pomimo wieku dobrze się trzyma trotz ihres Alters hält sie sich gut ( fam)

5) (pot: być odpornym psychicznie) durchhalten

trzymaj się! halte durch!

6) ( sympatyzować)

\trzymać się razem zusammenhalten

7) głupstwa się go trzymają er hat Dummheiten im Kopf

\trzymać się na uboczu [ lub z boku] sich +akk abseits halten

żarty się go trzymają er ist ein Spaßvogel

trzymaj się ciepło! ( pot) mach's gut! ( fam), halt die Ohren steif! ( hum fam)

\trzymać się kogoś/czegoś kurczowo sich +akk an jdn/etw klammern

pieniądze się kogoś nie trzymają jdm rinnt das Geld durch die Finger

para [para] f

1) fiz Dampf m

\para wodna Wasserdampf m

gotować na parze mit Dampf kochen

2) (pot: dech) Atem m

3) ( dwie sztuki) Paar nt

\para butów/rękawiczek/pończoch ein Paar Schuhe/Handschuhe/Strümpfe, ein Schuhpaar/Handschuhpaar/Strumpfpaar

\para oczu/rąk zwei [ lub ein Paar] Augen/Hände, ein Augenpaar/Händepaar

ktoś założył skarpetki nie do pary jd hat Socken nicht vom gleichen Paar angezogen

dobrać coś do pary etw Passendes finden [ lub aussuchen]

4) ( jeden przedmiot złożony z dwóch części)

\para nożyczek/okularów Schere f Brille f

\para spodni ein Paar Hosen, Hose f

\para rajstop Strumpfhose f

dwie pary [ lub dwoje] okularów zwei Brillen

5) ( dwoje zwierząt) [Tier]Paar nt

6) ( dwoje ludzi) Paar nt, zwei Menschen mPl [ lub Personen fPl ]

[siedzieć] \parami paarweise sitzen, zu zweien sitzen

młoda \para Brautpaar nt, das junge Paar

7) ani pary z ust! schweig still!

nie puszczać pary z ust Stillschweigen bewahren, kein Wort sagen

pełną parą mit Volldampf ( fam)

iść w parze z czymś selten allein kommen

1) nom pl -ry (rękawiczek) pair

2) nom pl -ry (= dwoje ludzi) couple

3) Fiz vapour BRIT, vapor US

trzymać (-am) v/t halten; (nie puszczać) festhalten; więźnia, zakładnika festhalten; (przechowywać) aufbewahren; (zatrzymywać) aufhalten;

trzymać za (A) halten an (D);

trzymać za rękę an der Hand halten;

trzymać za słowo beim Wort nehmen;

trzymać w ręku in der Hand halten;

trzymać na ręku dziecko ein Kind auf dem Arm halten;

trzymać w tajemnicy geheim halten;

trzymać w niepewności im Ungewissen lassen, auf die Folter spannen;

trzymać do chrztu Taufpate sein, Taufpatin sein;

trzymać kurs MAR Kurs halten;

trzymać linię auf die Figur achten;

trzymać k-o krótko fam. jemanden kurz halten;

trzymać język za zębami den Mund halten, ein Geheimnis wahren;

trzyma mróz der Frost lässt nicht nach;

trzymaj za mnie kciuki! halt mir die Daumen!;

trzymać się v/i halten;

trzymać się (G) oder za (A) sich festhalten an (D);

trzymać się (G) fig festhalten an (A);

trzymać się tematu nicht vom Thema abkommen, beim Thema bleiben;

trzymać się razem zusammenhalten;

trzymać się z dala (od G) sich fern halten (von D);

trzymać się prosto sich gerade halten;

trzymać się dzielnie tapfer sein;

trzymać się kierunku die Richtung beibehalten;

ona świetnie się trzyma sie hat sich sehr gut gehalten;

żarty się go trzymają er ist zu Scherzen aufgelegt;

trzymaj się! fam. mach’s gut!

zatrzymywać (-uję) < zatrzymać> (-am) samochód, przechodnia anhalten; (nie puszczać) aufhalten; (zachować) behalten; złodzieja, podejrzanego festnehmen; skradzione rzeczy beschlagnahmen; fig aufhalten, stoppen;

zatrzymywać dla siebie für sich behalten;

zatrzymywać powietrze die Luft anhalten;

zatrzymały mnie ważne sprawy wichtige Angelegenheiten haben mich aufgehalten;

zatrzymywać się v/i samochód anhalten; osoba stehen bleiben; w podróży Halt machen;

zatrzymywać się w hotelu in einem Hotel absteigen;

czas się zatrzymał die Zeit ist stehen geblieben

fest|sitzen

vi irr

1) ( haften, halten) Schraube, Verschluss: trzymać; Schmutz: trzymać się, nie puszczać

2) ( stecken geblieben sein) Fahrzeug

im Stau \festsitzen utknąć w korku; Schiff

auf einer Sandbank \festsitzen osiąść na mieliźnie

- puścić drzwi to let go of the door

- puścił rękę dziecka i zaczął gestykulować he let go of the child’s hand and started to gesticulate

- „puśćcie mnie!” błagał ‘let me go!’ he begged

- puszczać fajerwerki to let off fireworks

- puszczać kaczki na wodę to play ducks and drakes

- puszczać wodę z kranu to run water from a tap

- puszczę ci ciepłą wodę na kąpiel I’ll run you a hot bath

- puszczać bańki mydlane to blow soap bubbles

- puszczać komuś krew to bleed sb

- dzieci puszczały latawca nad rzeką the children flew a. were flying a kite on the riverbank

- przyjdę, jeżeli rodzice mnie puszczą I’ll come if my parents let me

- puszczać kogoś przodem to let sb go first

- puścić kogoś na wolność to let sb out, to set sb free

- puszczono go za kaucją he was released on bail

- puścić w obieg fałszywe pieniądze przen. to put false banknotes into circulation

- puszczać złośliwe plotki o sąsiadach przen. to spread malicious gossip about the neighbours

- nie puszczał nikogo za próg he didn’t let anybody in

- dzieci bez opieki nie puszczano na trybuny unaccompanied children were not admitted to the stands

- drzewa puszczają listki the trees sprout a. put forth new leaves

- jagody puszczają już sok berries are already giving off a. rendering their juices

- puścić bąka posp. to fart posp.

- puść tę nową płytę put this new record on

- puść wiatrak, jest tak gorąco turn the electric fan on, it’s so hot

- puścili nową linię autobusową a new bus line was introduced

- puścili kabel pod dywanem they ran the cable a. wire under the carpet

- wszystko puszcza na wódkę he fritters away all his money on vodka

- w rok puścił cały spadek he blew the whole inheritance in a year pot.

- drzwi puściły the door gave

- drzwi nie puściły the door didn’t give

- oczko puściło ci w pończosze your stocking has laddered

- szwy puściły w spódnicy the skirt came apart at the seams

- czerwona farba puściła w praniu the red dye ran in the wash

- brud/plama nie puszcza the dirt/spot won’t come out

- puścił się pędem po schodach he rushed a. galloped down the stairs

- puścili się w drogę they set out on their way

- puszczać się biegiem a. cwałem a. galopem a. kłusem a. jak strzała to run for dear life

- krew puściła mu się z nosa his nose started to bleed

■ lód puszcza the ice is melting

- mróz/zima puszcza it’s thawing

- puścić kogoś kantem a. w trąbę pot. to dump sb pot., to ditch sb pot., to chuck sb pot.

- puścić oko a. oczko do kogoś pot. to wink at sb, to give sb a wink

- puścić się na niebezpieczne a. mętne a. zdradzieckie wody to skate on thin ice

- puścić się w tany a. w pląsy żart. to start to dance a. dancing, to break into a dance

- puścić w ruch pięści to break into a fist fight, to resort to fisticuffs

- puścić coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- puścić coś w niepamięć to consign sth to oblivion

- puścić w niepamięć to forgive and forget

- puścić coś z dymem to burn down sth, to burn sth down

- puścić kogoś na szerokie wody to throw sb in at the deep end

- puścić się na szerokie wody to jump in at the deep end

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- odstające/spiczaste uszy protruding/pointed ears

- pies ze zwisającymi uszami a dog with floppy ears

- głuchy na jedno/lewe ucho deaf in one ear/in the left ear

- prawym uchem a. na prawe ucho słabiej słyszę (the hearing in) my right ear is not so good

- dać komuś w ucho pot. to give sb a clip on the ear pot.

- wytargać kogoś za uszy to box sb’s ears

- szeptać a. mówić komuś coś do ucha to whisper sth into sb’s ear

- boli go/ją ucho he/she has an earache

- odmroziłem sobie uszy my ears are frostbitten

- przyłożył ucho do dziurki od klucza he put his ear to the keyhole

- naciągnął a. nałożył czapkę głęboko/lekko na uszy he pulled his cap down over/just over his ears

- zarumieniła się po uszy a. po czubki uszu her whole face turned red

- zatykał uszy, by nie słyszeć ich wrzasków he plugged his ears so as not to hear their screaming

- czujne/wprawne/wyczulone ucho a keen/trained/sensitive ear

- dźwięki miłe dla ucha sounds that are easy on the ear

- mieć muzykalne ucho to have an ear for music

- on ma ucho do języków he has an ear for languages

- złowił a. schwytał uchem lekki szmer his ear caught a faint rustle

- masz dobre ucho, jeśli to usłyszałeś you must have good ears if you heard that

- chwycił plecak za ucho he grabbed the rucksack by the loop

- □ ucho holownicze Aut. (z przodu pojazdu) towing eye, lunette (ring); (z tyłu pojazdu) tow bar

- ucho liny Żegl. eye

- ucho środkowe Anat. middle ear

- ucho wewnętrzne Anat inner ear

- ucho zewnętrzne Anat. outer ear

■ spółdzielnia ucho pot., żart. squealers pot., pejor., finks US pot., pejor.

- być czyimś uchem i okiem książk. to be sb’s eyes and ears

- brzęczeć komuś nad uszami to drone (on and on) at sb

- ciągnąć a. wyciągać kogoś za uszy pot. to drag sb along like a dead weight pot., przen.

- ciepło a. spokojnie jak w uchu nice and cosy GB, nice and cozy US

- dać ucha czemuś to listen to sth

- dostać a. zobaczyć ucho od śledzia pot. to get damn all GB pot., to not get diddly-squat a. doodly-squat US

- doszło a. dobiegło a. doleciało do moich uszu, że… I’ve heard that…

- dotrzeć a. dojść do niepowołanych uszu to be heard by the wrong people

- drażnić uszy to grate on one’s/sb’s ears

- dzwoni mu/jej w uszach his/her ears a. eardrums are ringing

- cisza aż w uszach dzwoni the silence is deafening

- dźwięczeć komuś w uszach to ring in sb’s ears

- głaskać a. pieścić (czyjeś) ucho a. uszy to tickle one’s/sb’s ears

- grać a. rżnąć a. wygrywać od ucha do ucha pot. to play (music) with pep pot.

- kłaść coś komuś do uszu a. w uszy to drum a. hammer sth into sb

- kłaść a. tulić uszy po sobie to put a. have one’s tail between one’s legs

- mieć długie uszy (być ciekawskim) to be nos(e)y pot.; (podsłuchiwać) to earwig GB pot.

- mieć gębę a. pysk od ucha do ucha pot., pejor. to be a big mouth pot.

- mieć oczy i uszy otwarte to keep a. have one’s wits about one

- mieć swoje za uszami to have a thing or two on one’s conscience

- mieć usta od ucha do ucha to have a wide mouth

- mam uszy pełne hałasu my ears ache from all the noise

- miała uszy pełne muzyki the music played in her head

- mówić coś komuś na ucho (w sekrecie) to tell sb sth in secret

- na(d)stawiać ucha a. uszu (wytężać słuch) to listen closely, to prick up a. cock one’s ears

- natrzeć komuś uszu to give sb an earful (o coś about sth) pot.

- nie wierzę a. nie chcę wierzyć własnym uszom I can’t believe my ears

- obić się komuś o uszy to ring a bell with sb pot.

- po uszy zakochany head over heels in love

- po uszy w długach/w pracy up to one’s ears a. neck in debt/in work pot.

- przejść a. przecisnąć się przez ucho igielne to pass through the eye of a needle

- jego głos świdrował w uszach he had a piercing voice

- rozdzierające uszy odgłosy wybuchów ear-splitting detonations

- puszczać coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- słuchać czegoś a. chłonąć coś chciwym uchem to listen avidly to sth

- słuchać jednym uchem (a drugim wypuszczać) to listen with only half an ear

- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears

- spać na oba uszy przest. to sleep like a log a. top

- stawać na uszach pot. to do one’s damnedest pot., to bend over backwards pot.

- choćbyś stawał na uszach, i tak jej nie przekonasz you’ll never manage to convince her

- strzyc uszami a. uchem to prick up a. cock one’s ears

- nie mówmy o tym teraz, bo sąsiadka strzyże/inni strzygą uszami a. uchem we’d better not talk about it now as the neighbour’s/the others’ ears are flapping pot.

- uśmiechać się od ucha do ucha to smile a. grin from ear to ear

- wpadać w ucho [melodia, piosenka] to be catchy

- wpadające w ucho melodie/powiedzonka catchy tunes/sayings

- zamykać a. zatykać uszy na coś to close a. shut one’s ears to sth

- zobaczę/zobaczy prędzej a. raczej swoje ucho, aniżeli… there’s more chance of finding Elvis on the moon than there is of… pot.

- uczciwszy uszy przest. (if you’ll) pardon a. excuse the expression

- klął, aż wszystkim uszy więdły his swearing made everyone’s ears burn

- jadł a. wcinał, aż mu się uszy trzęsły pot. he ate ravenously

- zajadali obiad/kanapki, aż im się uszy trzęsły they scoffed their dinner/sandwiches GB pot., they scarfed down their dinner/sandwiches US pot.

- wlatywać a. wchodzić jednym uchem, a drugim wylatywać a. wychodzić to go in (at) one ear and out (at) the other

- uszy bolą słuchać it assaults the ears, it’s painful to listen to

- uszy bolą a. pękają a. puchną od tego it assaults the ear, it’s painful to listen to

- uszy do góry pot. (keep your) chin up! pot.

- wylewa mi się a. wychodzi mi to uszami pot. I’m sick and tired of it pot.

- ściany mają uszy przysł. walls have ears przysł.

* * *

Gen.pl. wód

1. (np. do picia) water; woda bieżąca running water; woda brzozowa birch extract-based hair tonic; woda deszczowa rainwater; woda gazowana sparkling water; woda gruntowa ground water; woda kolońska eau de Cologne; woda królewska chem. aqua regia; woda kwiatowa flower-scented eau de Cologne; woda letejska Lethean water; woda mineralna mineral water; woda ognista (= mocny alkohol, zwł. whisky) firewater; woda pitna drinking water; woda przegotowana boiled water; woda przemysłowa industrial water; woda różana rosewater; woda sodowa soda water; woda toaletowa toilet water; woda źródlana spring water; miękka/średnia/twarda woda soft/medium/hard water; słodka woda fresh water; słona woda salt water; czystej wody (diament, łgarz itd.) first water; warzywa/karp z wody kulin. boiled vegetables/carp; wody płodowe anat. waters, amniotic fluid; ciężka woda chem. heavy water; woda destylowana chem. distilled water; woda utleniona hydrogen peroxide, peroxide; woda święcona rel. holy water; woda wapienna limewater; woda z kranu tap water; ujęcie wody l. wodne water intake; nastawić wodę (na herbatę itp.) put the kettle on; burza w szklance wody storm in a teacup; jak ogień i woda przen. like oil and water; (ci dwoje) są jak ogień i woda never the twain shall meet; krew nie woda ( o kimś) he/she is so hot-blooded; o chlebie i wodzie on bread and water; spływać jak woda po gęsi l. kaczce be like water off a duck's back; wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę throw l. pour cold water on sb; szło jak woda it was selling like hot cakes; nie bądź w gorącej wodzie kąpany don't be such a hothead; podobni do siebie jak dwie krople wody as like as two peas (in a pod); utopiłby mnie w łyżce wody he'd like nothing better than see me perish; nabrać wody w usta keep one's mouth shut, not breathe a word ( about sth); chyba mu woda sodowa uderzyła do głowy looks like he has a swollen head, looks like the brains he had went to his head; bać się czegoś jak diabeł święconej wody be afraid of sth like a vampire fears an olive stake; lać wodę pot. waffle; póty dzban wodę nosi, póki się ucho nie urwie the pitcher goes often to the well but it is broken at last.

2. ( akwen) water; odpoczywać nad wodą rest by the water; wody stojące stagnant waters; wody terytorialne territorial waters; wody otwarte open waters; woda gruntowa geol. ground water; woda podskórna subsurface water; woda powierzchniowa surface water; cicha woda przen. ( o osobie) the silent type; cicha woda brzegi rwie still waters run deep; zniknąć jak kamień w wodę vanish into thin air; to wszystko palcem po wodzie pisane it's all like a castle in the air; to woda na jego młyn it's grist to his mill; dziesiąta woda po kisielu a (very) distant relative; czuć się jak ryba w wodzie be in one's element; puszczać się na szerokie wody go big (time); dużo wody upłynie, zanim... it will be a long time before..., a lot of water will run under the bridge before...

3. med. water, serous liquid.

usta [usta] < gen -t>

Pl

1) Mund m

oddychanie metodą \usta-\usta Mund-zu-Mund-Beatmung f

od wczoraj nie miałem nic w \ustach seit gestern hatte ich nichts mehr zwischen den Zähnen ( fam)

2) ( wargi) Lippen fPl

3) słuchać czegoś z otwartymi \ustami etw mit offenem Mund anhören

być przekazywanym z ust do ust mündlich überliefert werden

otworzyć \usta den Mund aufmachen

nie puszczać pary z ust kein Sterbenswörtchen hervorbringen

wyjąć coś komuś z ust jdm das Wort aus dem Mund nehmen

nie wziąć czegoś do ust etw überhaupt nicht gern essen

* * *

pl. usz- Nom. -y Gen. -u

1. (= narząd słuchu) ear; ośle uszy przen. dog-ears; ból ucha pat. earache; zapalenie ucha pat. inflammation of the ear, otitis; zapalenie ucha środkowego pat. inflammation of the middle ear, otitis media; dostać po uszach get a rap across the knuckles; kłaść uszy po sobie ( o zwierzęciu) lay back its ears; przen. swallow one's pride; mieć kogoś/czegoś po uszy be fed up with sb/sth; mieć muzykalne ucho have an ear for music; nadstawić ucha l. uszu prick up one's ears; natrzeć komuś uszu przen. give sb a dressing-down; nie wierzyć własnym uszom not believe one's ears; powiedzieć coś komuś na ucho whisper sth to sb's ear; puszczać coś mimo uszu turn a deaf ear to sth; słuchać jednym uchem listen with half an ear; strzyc uszami t. przen. prick up one's ears; tkwić w czymś po uszy be up to one's ears in sth; coś wychodzi komuś uszami sb is fed up with sth; od ucha do ucha from ear to ear; na własne uszy with one's own ears; zadłużony po uszy up to his ears in debt; zakochany po uszy head over heels in love; dzwoni mi w uszach my ears are ringing; hałas, od którego uszy puchną ear-splitting noise; uszy mi więdną od tego co mówisz what you're saying makes me sick; obiło mi się o uszy, że... it's come to my ears that...; ściany mają uszy walls have ears; uszy do góry! cheer up!

2. (= klapka u czapki) flap.

3. Nom.pl. i Acc.pl. ucha l. uszy Gen. uch l. uszu l. uszów Dat. uchom l. uszom Ins. uchami l. uszami Loc. uchach l. uszach ( uchwyt) ear; ucho igły eye of a needle; ucho holownicze techn. towing lug; póty dzban wodę nosi, póki mu się ucho nie urwie the pitcher goes so often to the well that it is broken at last.

* * *

krwi-

1. fizj. blood; krew tętnicza/żylna arterial/venous blood; analiza krwi blood test; białe/czerwone ciałka krwi white/red blood cells; grupa krwi blood group l. type; płytka krwi blood platelet; przepływ krwi blood flow; pobrać krew draw blood; skrzep krwi blood clot; puszczać komuś krew bleed sb; ( za pomocą pijawek) leech sb; zatamować krew arrest bleeding, staunch the flow of blood; biorca/dawca krwi blood recipient/donor; bez kropli krwi (= bardzo blady) as white as a sheet; bez rozlewu krwi without bloodshed; do krwi till first blood; do ostatniej kropli krwi to the l. one's last l. dying breath; krew z mlekiem przen. ( o cerze) peaches and cream; za cenę krwi for the price of blood; z krwi i kości (= prawdziwy) true, to the core; tonąć we krwi be bathed in blood; napsuć komuś krwi przen. try sb's patience; coś idzie jak krew z nosa przen. sth is a drag; przelewać niewinną krew shed innocent blood; wysysać krew suck blood; przypieczętować coś krwią seal sth with blood; splamić ręce krwią l. mieć krew na rękach l. mieć krew na sumieniu have blood on one's hands; mrozić komuś krew w żyłach make sb's blood curdle, make sb's blood run cold; mrożący krew w żyłach bloodcurdling; krew uderzyła komuś do głowy przen. sb saw red; kogoś krew zalewa pot. sb sees red; krew się w kimś burzy przen. sb's blood boils; żądza krwi blood lust.

2. (= temperament, osobowość) temperament, nature; zew krwi call of blood; gorąca krew hot blood; coś weszło komuś w krew sth has become second nature with sb; mieć coś we krwi have sth in one's blood; krew nie woda (= związki rodzinne są silne) blood is thicker than water; ( o czyimś gorącym temperamencie) he (she etc.) is so hot-blooded l. hot-tempered; krew się w kimś odzywa sb's blood tells; zachować/stracić zimną krew keep/lose one's cool; z zimną krwią in cold blood.

3. (= pochodzenie, pokrewieństwo) blood, kinship; błękitna krew blue blood; braterstwo krwi przen. blood brotherhood; czystej l. pełnej krwi thoroughbred, full blood; krew z krwi, kość z kości flesh and blood; więzy krwi blood ties; książę krwi a prince of the blood; w czyichś żyłach płynie Polska/obca krew there is Polish/foreign blood in sb's veins.